Met een gemiddelde levensverwachting van ongeveer 10 jaar, leven er in Nederland zo’n 1,8 miljoen honden. Diverse rapportages tonen overigens ander cijfermateriaal, variërend van 1,6 miljoen honden volgens de Nederlandse Voedingsindustrie Gezelschapsdieren (NVG), tot 2,2 miljoen honden volgens Dibevo. De jaarlijkse aanwas van honden is 10%, dus zo’n 180.000 honden.
Het is interessant om de opbouw van de hondenpopulatie in Nederland eens wat nader onder de loep te nemen. We kijken daarbij naar de cijfers
De nieuwe aanwas van honden is in te delen in drie categorieën:
- Rashonden met een stamboom
- Honden zonder stamboom (zowel kruisingen als de look-a-like, die eruit ziet als een rashond)
- Buitenlandse zwerfhonden
Naast de nieuwe aanwas is er sprake van een aanbod van honden die eerder zijn aangeschaft, maar opnieuw worden aangeboden als herplaatser. De geëigende plaatsen voor het aanbod van herplaatsers zijn dierenasielen en websites als Marktplaats. Daarnaast vangen veel rasverenigingen honden op van het ras waarvan zij de belangen behartigen. Deze honden zijn in dit artikel niet meegenomen omdat zij reeds eerder zijn aangeschaft en niet als nieuwe aanwas gelden.
In 2012 vonden in Nederland aldus zo’n 180.000 honden hun weg naar een nieuwe eigenaar. Niet meer dan 40.000 van deze honden (22,6%) betroffen rashonden met een stamboom uitgegeven door de Raad van Beheer op Kynologisch Gebied in Nederland.
Ongeveer 8300 honden (4,6%) buitenlandse zwerfhonden werden in Nederland ingevoerd.
Bijna 132.000 (73,3%) is afkomstig uit de commerciële handel en van de commerciële fokker. Op een aantal grootschalige hondenhandelaren in Nederland na, bevindt het merendeel van deze commerciële fokkers zich in het buitenland, met name in landen in Oost-Europa.
De afgelopen tien jaar is het aantal nieuwe rashonden gestaag gedaald van 50.000 rashonden naar 40.000 rashonden per jaar. Factoren die met deze afname te maken hebben zijn de negatieve aandacht in de media, de economische recessie en de hogere kosten van een rashond.
Verschillende organisaties zoals IFAW, Stichting Vier Voeters en de Hondenbescherming voerden tellingen uit en kwamen op uit op een aanwas van honden afkomstig uit de commerciële handel van 61.500 tot 212.500 honden. In dit artikel gaan we uit van een gemiddelde aanwas van 132.000 honden in 2012. Dit betekent dat van de totale aanwas van 180.000 honden ruim 73% afkomstig is uit de commerciële handel. In dit artikel verstaan we onder de commercieel gefokte honden zowel de met opzet gefokte honden zonder stamboom als de nestjes die per ongeluk pups opleveren en niet doelbewust gefokt zijn. Vaststaat dat het gros van de commercieel gefokte honden afkomstig is uit de commerciële hondenhandel.
In Nederland kennen we enkele grootschalige broodfokkers (met meer dan 200 fokteven) die voornamelijk in Noord-Brabant zijn gevestigd (bron: IFAW). In Nederland worden in een zeer klein aantal van de 1822 dierenwinkels (nog) honden verkocht.
De stichting Vier Voeters schat in dat per jaar meer dan een miljoen honden van Oost-Europa naar West-Europa vervoerd worden, met name uit landen als Polen, Tsjechië, Hongarije en Roemenië. Het betreft vooral de gewilde lookalikes, honden zonder stamboom die voor drie duppels water lijken op de verschillende rashonden en daarnaast een aantal kruisingen.
Deze honden worden aan een enkele winkel geleverd maar het gros van de honden wordt verscheept naar particulieren die de honden aanbieden en verkopen via internet. Meer in het bijzonder via veilingsites als Marktplaats maar ook via Facebook.
De verkoop via internet in West-Europa omvat maandelijks een aantal van 46.000 honden met een marktwaarde van € 5,5 miljoen. Bij een dagtelling op Marktplaats in Nederland werden 8.159 honden aangeboden door 190 verschillende aanbieders. Er werden ruim 700 pups geteld.
Uit het voorgaande moge blijken dat de fokkerij van honden van een behoorlijke omvang is. Het aandeel rashonden met stamboom maakt echter slechts een klein deel uit van de gehele populatie. Het is daarentegen wel de rashond die telkenmale als ongezond wordt aangemerkt. Mensen met passie voor hun ras die zich hebben verenigd in rasverenigingen houden databases bij en derhalve kunnen gefundeerde uitspraken worden gedaan over de percentages aandoeningen enz. Van de aandoeningen van de zogenaamde lookalikes en kruisingen niets tot weinig bekend, in ieder geval worden deze gegevens niet stelselmatig gearchiveerd. Het is dan ook op zijn minst opmerkelijk te noemen dat deze commerciële fokkerij in de media bijna volledig buiten schot blijft.